Χάρτης - Ληξούρι (Lixoúri)

Βιβλιοθήκη Ληξουρίου

Η αρχαία πόλη Πάλη αναφέρεται ήδη από τον Ηρόδοτο και τον Παυσανία. Υπήρξε παραδοσιακός ναυτικός σύμμαχος της αρχαίας Κορίνθου και τόπος αρχαιότατης και αδιάκοπης γεωργικής παραγωγής. Συμμετείχε στους Περσικούς Πολέμους ανταποκρινόμενη στο πανεθνικό κάλεσμα που προηγήθηκε της μάχης των Πλαταιών αποστέλλοντας δύο εκατοντάδες οπλίτες που τάχθηκαν υπό τον Παυσανία και πολέμησαν απέναντι από τους Σάκες και τους Ινδούς. Εκτός από τη συνεισφορά της αυτή, αναφέρεται ξανά για την πεισματική και νικηφόρα άμυνα που αντέταξε στην πολιορκία της από τον Μακεδονικό στρατό του Φιλίππου Ε΄ και την τακτική της να τον καταπονήσει έως εγκαταλείψεως, με το να διασπείρει και να εκμεταλλευτεί διχόνοιες στο στράτευμα του αντιπάλου σε συνδυασμό με συχνές καταδρομικές ενέργειες. Μαζί με την Σάμη, που δεν παραδόθηκε αλλά πολέμησε, πολιορκήθηκε και αλώθηκε από τους Ρωμαίους, είναι οι μόνες κεφαλληνιακές πόλεις που τις συναντάμε στην ιστορία (πλην της ομηρικής προϊστορίας όπως συμβαίνει με την υπόλοιπη Κεφαλληνία).

Μόλις λίγες εκατοντάδες μέτρα νότια από αυτήν, κατά τον Μεσαίωνα, ιδρύθηκε από οικιστική μετακίνηση το Ληξούρι, το οποίο πρωτοαναφέρεται ως τοπωνύμιο σε μια επιστολή προς την γερουσία της Βενετίας το 1534.Αναφέρεται επίσης ότι το 1583 ο πληθυσμός του Ληξουρίου βρίσκεται στους 581 κάτοικους.Το Ληξούρι ήδη από τον 16ο αιώνα αποκτά χαρακτήρα οργανωμένης κοινωνίας και καθίσταται κέντρο ναυτιλίας και εμπορίου. Ως αποτέλεσμα της ολοένα αυξανόμενης οικονομικής ευρωστίας και μεγαλύτερης επικοινωνίας με ευρωπαϊκά πνευματικά κέντρα, ιδίως της γειτονικής Ιταλίας, καθίσταται η νέα πόλη ως ένα σύγχρονο και αξιόλογο πνευματικό κέντρο το οποίο απέδωσε τους επόμενους αιώνες προσωπικότητες οι οποίες ανεδείχθησαν στα γράμματα και στις επιστήμες. Περίπου το 1800 ήταν το μεγαλύτερο και πιο σημαντικό διοικητικό κέντρο της Κεφαλλονιάς με εμπόριο, ναυτιλία, διάφορες υπηρεσίες και κοσμική ζωή. Η πολιτική απόφαση για βαθμιαία διοικητική ανάδειξη του μικρού τότε Αργοστολίου αποτέλεσε την αφετηρία μεγάλης διαμάχης με την Βενετική, Γαλλική αλλά και Βρετανική διοίκηση που υπήρχε ανά τα χρόνια, αλλά κυρίως τους ίδιους τους κατοίκους των δύο πόλεων.

Το 1758 όπου επρόκειτο να μεταφερθεί η Διοίκηση του νησιού από το φρούριο του Αγίου Γεωργίου στο Αργοστόλι, το οποίο μόλις άρχισε να οικίζεται, οι κάτοικοι του Ληξουρίου διαμαρτύρονται και απαιτούν να αναγνωρισθεί ως πρωτεύουσα της Κεφαλληνίας η πόλη τους, καθώς είχε ήδη εξελιχθεί σε μία ακμάζουσα πόλη με όλα τα προτερήματα που άρμοζαν σε μια σύγχρονη πόλη, και μειονεκτήματα την έλλειψη ασφαλούς λιμένα και την σχετικά μακρύτερη απόσταση από τα υπόλοιπα μέρη του νησιού. Παρά τα επιχειρήματα κάθε πλευράς, η απόφαση της Βενετικής Πολιτείας ήταν οριστική:Το Αργοστόλι ορίστηκε η νέα πρωτεύουσα, η οποία άρχισε να μεγαλώνει γρήγορα. Χτίστηκαν πολλά δημόσια κτίρια και σπίτια, ειδικά από την εποχή της Βρετανικής Προστασίας. Ο λαός του Ληξουρίου δεν θέλησε να αποδεχτεί αυτήν την κατάσταση, και συχνά ξεσπούσαν βίαιες αντιδράσεις. Το 1799 αποφασίζεται η ίδρυση στο Ληξούρι Πρωτοδικείου και Υγειονομείου, η απόφαση αυτή όμως βρήκε αντίθετο το Αργοστόλι το οποίο αντιδρούσε, έτσι ύστερα από αρκετά διπλωματικά επεισόδια με την αποστολή αντιπροσώπων από τις δύο πόλεις του νησιού στην Σύγκλητο της Κέρκυρας και την αποτυχία συνεννόησης, η αντιζηλία φτάνει στο αποκορύφωμα της και το 1808 Ληξουριώτικο πλοίο κανονιοβολεί το Αργοστόλι. Ο λαός του Ληξουρίου εξεγέρθηκε και ήταν έτοιμοι να στραφούν εναντίον της κεντρικής διοίκησης στο Αργοστόλι. Γάλλοι στρατιώτες καταστολής έφτασαν αμέσως στο Ληξούρι. Οι Ληξουριώτες ήταν όμως αποφασισμένοι να ενεργοποιήσουν τις αποφάσεις τους με αποτέλεσμα την παράταξη των Γάλλων πρός επίθεση από τον αρχηγός της φρουράς. Κατα την ταραχή που επακολούθησε οι εξεγερμένοι άρχισαν να υποχωρούν ενώ οι αρχηγοί της εξέγερσης συνελήφθησαν. Ενώ ανέμεναν να παραπεμφθούν φυλακισμένοι, ακυρώθηκε η δίκη επειδη εν τω μεταξύ το νησί περιήλθε στα χέρια νέων κατακτητών. Νέα αιματηρά επεισόδια και ταραχές εκλήθη να αντιμετωπίσει και ο τότε νεαρός ανερχόμενος πολιτικός Ι. Καποδίστριας στην πρώτη του δύσκολη αποστολή την οποία του εμπιστεύθηκε η ξένη Αρμοστεία. Κατέστειλε τις ταραχές με επίδειξη σιδηράς πυγμής και εκτελέσεις πρωτεργατών. Άλλη επανάσταση στρέφεται το 1848 κατά των Άγγλων, όπου επίσης επακολούθησαν διωγμοί και απαγχονίσεις.

Η Βενετική διοίκηση διήρκησε από το 1500 μέχρι το 1797, όπου καταλύθηκε η Ενετική Δημοκρατία από τον Μεγάλο Ναπολέοντα έτσι ώστε να έλθει υπό γαλλική κατοχή. Ύστερα όμως από 20 μήνες στα τέλη του 1778 κατόπιν νίκης των Ρωσοτούρκων έναντι των Γάλλων, το Ληξούρι (όπως και η υπόλοιπη νήσος) τέθηκε υπό την επικυριαρχία των Ρωσότουρκων οι οποίοι το 1800 αναγνώρισαν την υπό τον φόρο υποτελείας, βέβαια, ανεξάρτητη Πολιτεία των Ιονίων Νήσων. Οι πολεμικές επιχειρήσεις έφεραν τους Γάλλους πίσω στο νησί το 1807. Το 1809 κατέλαβαν το νησί οι Βρετανοί, αφού πρώτα οι Γάλλοι προέταξαν ασθενή αντίσταση χρησιμοποιώντας τα κανόνια στο λιμένα του Ληξουρίου. Τον 19ο αιώνα, η περιοχή αποτέλεσε σταθμό διαφόρων τουριστών στα Επτάνησα, όπως του Γιόχαν Στράους που την επισκέφθηκε τουλάχιστον δυο φορές. Το 1864 το Ιoνικό Κράτος ("Ηνωμένες Πολιτείες" της Επτανήσου υπό Αγγλική "προστασία") ενώνεται με το Βασίλειο της Ελλάδος, και πρωτεύουσα του Νομού Κεφαλληνίας γίνεται το Αργοστόλι. Το 1867 και το 1953 το Ληξούρι καταστρέφεται από σεισμούς. Τα ιστορικά κτήρια από τότε είναι πλέον ελάχιστα, και είναι δείγματα μιας ανθηρής μικρής πόλης του 18ου και 19ου αιώνα.